MARKO MURAT
(Šipanska Luka, 30.12.1864 ― Dubrovnik, 14.10.1944)
Marko Murat potiče iz stare srpske porodice, rođen je u Luci Šipanskoj krajem 1864. godine. Umro je u Dubrovniku 1944. godine. Završio je Akademiju likovnih umetnosti u Minhenu. Pripadao je prvoj generaciji srpskih plenerista i impresionista, koji su se školovali na Minhenskoj akademiji. U Beograd je došao 1894. godine i postao nastavnik crtanja. Na Svetskoj izložbi u Parizu 1900. godine izložio je veliku istorijsku kompoziciju "Dolazak cara Dušana u Dubrovnik" za koju je bio nagrađen i koja se danas nalazi u Narodnom muzeju u Beogradu.
Sa vajarom Đorđem Jovanovićem osnovao je Umetničku zanatsku školu u Beogradu 1905. godine; bio je pokretač i sekretar "Lade" i član "Medulića". Za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 1920. godine, a 1940. godine za pravog, odnosno redovnog člana. Pristupna beseda mu je bila "Slikarstvo Dubrovnika". Marko Murat dao je značajan doprinos našoj modernoj umetnosti; kao plenerista i impresionista uneo je nova umetnička shvatanja i razvio interesovanje za probleme svetlosti. Uticao je na stvaranje slikarske "Beogradske škole". Slikao je portrete, istorijske kompozicije, predele. U Narodnom muzeju u Beogradu su njegova glavna dela "Doček cara Dušana u Dubrovniku", "Proleće", "Cveti", "Konavljanka", "Dubrovnik".
Svoj autobiografski rukopis nazvan "Iz mog zivota" Murat je počeo da piše 1933. godine. Ovaj rukopis sadrži oko dvadeset tabaka, ručno pisanih ćirilicom. On predstavlja intimnu ispovest slikara i uspomene iz njegovog života. Najveći deo ove autobiografije posvetio je srećnom detinjstvu provedenom u rodnoj Luci Šipanskoj, svojim najmilijima, mladosti i druženju, a zatim je opisao vreme provedeno u učenju, studiranju u Minhenu, boravak u Beogradu i svoj rad kao glavni konzervator starina Dubrovnika i okoline. Pisao je i o istoriji, arhitekturi i umetnosti Dubrovačke republike, o znamenitim ličnostima i Srbima koji su doprineli podizanju i razvoju Dubrovnika. U ovom rukopisu ne piše o svom umetničkom radu, a vrlo malo govori o umetnosti, a samo u vezi sa nekim određenim ličnostima i događajima. Autobiografija "Iz mog života" Marka Murata predstavlja značajnu i zanimljivu knjigu, koja naš potpunije upoznaje sa njegovim životom, radom i stvaralaštvom. Knjiga je predstavljena na tribini "Umetnost" Odeljenja umetnosti Biblioteke grada Beograda 18. februara 2008. godine. U razgovoru o knjizi učestvovali su: Vera Ristić, istoričar umetnosti, muzejski savetnik; Nikola Kusovac, istoričar umetnosti, muzejski savetnik; Nebojša Jovanović, urednik Zavoda za udžbenike i priređivači.
Autor teksta: Ivanka Lazović časopis: Likovni život
Istoričari umetnosti celokupnu slikarsku delatnost Marka Murata dele na sledeća razdoblja:
1889―1894 — minhensko realističko
1894―1911 — plenerističko sa elementima impresionizma — secesije i simbolizma
1911―1920 — religiozno-simbolističko
1920―1933 — realističko
1933―1944 — umereno ekspresionističko